Ons onderzoek geeft inzicht in het gezinsleven en de gezinsdynamiek van vermogende families, de voorbereiding op het familievermogen en leven met een groot familievermogen. Wij hebben onderzocht hoe erfgenamen zijn opgegroeid in een vermogende familie, hoe de voorbereiding op het toekomstige familievermogen is gegaan en welke ervaringen zij hebben met hun erfenis.

Hoe hebben we dit onderzocht?

Drs. Marijke Kuijpers en mr. Raimund Kamp van Guidato hebben voor dit onderzoek achttien zeer vermogende Nederlandse erfgenamen (elf mannen en zeven vrouwen) geïnterviewd. Deze erfgenamen zijn 2e tot 9e generatie vermogend. De leeftijden van de respondenten ligt tussen de 40 en 70 jaar. Negen geïnterviewden hebben ervaring met het erven van een familiebedrijf. Alle interviews zijn opgenomen en door ons uitgewerkt om de belangrijkste thema’s en succesfactoren van vermogensoverdracht te ontdekken. Voor de methodologie hebben wij prof. dr. Ad Kil van Nyenrode Business Universiteit bij de analyse betrokken.

Wat was de aanleiding om het onderzoek te doen?

Twee zaken, namelijk onze persoonlijke ervaringen met erfgenamen en het fenomeen dat familievermogens over de tijd vaak verdampen.

In onze ervaring als adviseurs en vertrouwenspersonen van vermogende families zagen wij dat het erven van een groot vermogen niet alleen positieve kanten heeft. De uitdagingen voor vermogende erfgenamen kunnen zeer verschillend zijn. Veel erfgenamen hebben door gebrekkige financiële kennis en ervaring moeite met het financiële beheer van hun erfenis. Verder komen tussen familieleden vaak conflicten voor over de erfenis met soms onherstelbare familiebreuken. Verder kwamen wij erfgenamen tegen die zich schamen over hun erfenis: waarom heb ik deze erfenis gekregen? Wat zullen andere mensen van me denken nu ik zo rijk ben? Tenslotte worstelden sommige erfgenamen met zingevingsvragen over hun leven: ik werk niet omdat ik rijk ben, maar wat ga ik dan doen?

Als er een familievermogen is, is het overigens niet vanzelfsprekend dat dit in stand blijft. Dit sluit aan bij een bekend Nederlands spreekwoord: “verwerven, vererven en verderven in drie generaties”. Dit gezegde illustreert dat familievermogens over de tijd vaak verdampen. Dit fenomeen intrigeert ons ook: waarom zijn er families al meer dan drie generaties vermogend en wat doen deze families anders. Wat zijn de succesfactoren om familievermogen generatiebestendig te maken? Hoe voorkomt een vermogende familie dat het vermogen verdampt?

Onze vooronderstelling was dat de manier van voorbereiding van erfgenamen op hun toekomstige erfenis nauw verbonden is met de mate waarin een familie met succes het familievermogen in stand kan houden. Anders gezegd: families die al generaties vermogend zijn bereiden hun kinderen kennelijk goed voor op hun erfenis waardoor het familievermogen in stand blijft. Wij waren nieuwsgierig naar de succesfactoren en hebben kwalitatief onderzoek gedaan onder achttien vermogende erfgenamen van verschillende generaties.